Makale özeti nasıl çıkartılır? Merakı veya özet çıkarmanın püf noktaları nelerdir? Gibi sorular, kısa bir zamanda daha geniş kapsamlı özet çıkarabilmek için gündeme gelebilir. Lisans veya yüksek lisans derecesindeki öğrenciler, makalelerden sınav olabilir. Bu durumda da özetlerin çıkarılması gerekir. Peki, bu iş nasıl olur?
Bir Makale Özeti Nasıl Çıkartılır?
İçindekiler
Akademik makale özeti, yapılan bilimsel çalışmanın en önemli parçalarından biridir. Bu bölüm hazırlanan araştırmanın kısa bir şekilde derlenmesidir. Özet bölümü çalışmanın temsilcisi, vitrinidir. Bir çalışmanın içeriğini doğru yansıtabilmek ve okuyucuyu yazıyı okumaya teşvik etmek adına sağlam bir özet oluşturmak gerekmektedir.
Özet oluşturmak kolay gibi görünse de bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bu noktalar göz ardı edildiğinde araştırmanın kabulü ve insanlara ulaşması gibi konularda birtakım sorunlar meydana gelebilmektedir. Söz konusu noktalara yeterli önem verildiğinde ise çalışma başarıyla sonuçlandırılmış olmaktadır. Şimdi bu noktaları inceleyelim.
Makale Özeti Çıkartırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bir makalenin özetini çıkarma noktasında dikkat edilmesi gereken konular şunlardır:
- Özet kısmı çalışmanın ilk bölümünü oluşturmaktadır. Buna rağmen çalışmanın kısa bir derlemesi olduğundan en son yazılması uygun görülmektedir.
- Söz konusu bölümü oluştururken belirli bir sırayla ilerlemek kolaylık sağlamaktadır. Ayrıca anahtar kelimeler ve cümleler çalışmanın bölümlerinden sırayla seçilirlerse ortaya düzenli bir özet çıkmaktadır.
- Özet kısmı, farklı bölümlerden alınan bilgilerin birleştirilmesiyle oluştuğundan bağlama ifadeleri doğru ve etkili kullanılmalıdır.
- Bu bölümü yazarken; “ulaşıldı”, “varıldı” gibi pasif cümle yapıları kullanmaya özen gösterilmelidir. Bununla birlikte zaman zaman “yaptık”, “vardık” gibi aktif cümleler de kullanılabilmektedir.
- Özet yazılırken, “geçmiş zaman” kullanmaya özen gösterilmelidir ve girintisi olmayan tek bir paragraf şeklinde biçimlendirilmelidir.
- Özetin son kısmında yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlar paylaşılmalı, uygulama yöntemlerinden kısaca söz edilmelidir. Bununla birlikte ek araştırmalara değinilebilmektedir.
Makale Özeti Kaç Kelime Olmalı?
Akademik makale özeti, genel olarak 300 kelimeden oluşmaktadır. Özet bölümü olabilecek en az kelime ile en önemli bilgileri ifade etme becerisi olarak düşünülmelidir. Bununla birlikte makale özetinin türüne bağlı olarak kelime sayısı değişiklik göstermektedir. Genel bir sınıflandırma yapıldığında dört çeşit özet bulunmaktadır.
- Eleştirel Özet
Bu tür elde edilen ana bulguların yanı sıra çalışmanın geçerliği ve güvenilirliği, bütünlüğü ve düzeni gibi konularda da bilgi vermektedir. Bu özet türünde araştırmacı, aynı konuda yazılmış diğer çalışmalar ile bir karşılaştırma yapmaktadır. Bu çeşit 400-500 kelime civarında oluşturulabilmekte ve nadir kullanılmaktadır.
- Açıklayıcı Özet
Bilimsel makale özeti türlerinden bir diğeri açıklayıcı özettir. Bu tür yapılan çalışmayla ilgili herhangi bir yargıda bulunmamakta, yalnızca çalışmada elde edilen bilgi türünü belirtmektedir. Açıklayıcı özette anahtar kelimeler kullanılmaktadır ve araştırmanın amacını ve kapsamını içerebilmektedir. Tanımlayıcı özetler genellikle 100 kelime veya daha az olmaktadır.
- Bilgilendirici Özet
Bilgilendirici özet başta söylediğimiz gibi vitrin görevi gören türdür. Çalışmadaki tüm bulgular ve kanıtlar kısaca sunulmakta ve açıklanmaktadır. Araştırmacının önerilerini de içeren bu türde kelime sayısı genellikle 300’ü geçmemektedir. Ancak kelime sayısının araştırma alanına göre değişebileceği bilinmelidir.
- Vurgulayıcı Özet
Konuya ilgi çekmek adına eksik ifadeler kullanılarak bilinçli olarak vurgulanan özel bir türdür. Gerçek bir özet olarak görülmediğinden akademik yazılarda çok nadir kullanılmaktadır.
Makale Özetinde Ne Olmalı?
Makale özeti çıkarma, temel olarak şunları içermelidir:
- Çalışılan konu ve çalışma konusunun problemleri.
Her araştırma bir problemden yola çıktığından özet konusunda ilk olarak ele alınması gereken, araştırmanın problemidir. Problem açıklanırken, o problemin seçilme nedenine değinerek problemin amacından bahsetmeye zemin hazırlanabilmektedir.
- Araştırmanın ve genel amacı temel planı.
Araştırmanın ne amaçla gerçekleştirildiği açık ve net bir şekilde ifade edilmelidir. Amaca giden yolda kullanılan yöntem ve analizlerden bahsedilmelidir. Böylelikle araştırmanın temel planı da ortaya koyulmuş olacaktır.
- Araştırma sonucunda yapılan analizlerden ulaşılan bulgular ve ortaya çıkan sonuçlar.
Bilimsel bir makale özeti, mutlaka ulaşılan sonuçlardan bahsetmelidir. Çalışmada araştırma sonuçlarına nasıl ulaşıldığının ve sonuçların ne anlama geldiğinin açıklamasının bulunduğu belirtilmelidir. Yapılan araştırmanın önemi ve literatüre katkısı hakkında kısa bir cümleyle özet sonlandırılabilmektedir.
Yorum Yap